مقایسه شاخص‌های تولیدمثلی تحت تأثیر نوع گونه و فصل در Periophthalmus waltoni و Boleophthalmus dussumieri (Teleostei: Mudskipper) ساکن در خور غنام، استان خوزستان ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

مطالعه بیولوژی تولیدمثل از مهم‌ترین مباحث زیستی محسوب می‌شود. این فرآیند در جانوران توسط ساعت‌های بیولوژیک کنترل می‌شود و تحت تأثیر خصوصیات جغرافیایی، اکولوژیکی و آب‌وهوایی قرار می‌گیرد. افزون برآن، تعیین میزان شاخص گنادی و همآوری، تخمینی از نسل و وضعیت آن را در آینده مشخص می‌کند. بدین ترتیب، در مطالعه حاضر به بررسی شاخص‌های تولیدمثلی تحت تأثیر نوع گونه و فصل در گلخورک‌های Periophthalmus waltoni و Boleophthalmus dussumieri در خور غنام پرداخته شد. نمونه برداری در دو فصل بهار و پاییز 1401-1400 انجام شد. تعداد 53 ماهی از هر دو گونه و در دو فصل بهار و پاییز، با استفاده از دست بصورت زنده صید و به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از تشریح نمونه‌ها و استخراج گنادها، ویژگی‌های تولیدمثلی مورد بررسی قرار گرفت. فراوانی گونه‌ P. waltoni در هر دو فصل پاییز و بهار بیشتر از گونه‌ی دیگر بود. در هر دو فصل برای هر دو نمونه جنسیت نر غالب بود و بیشترین فراوانی را داشت. جمعیت نرهای گونه B. dussumieri در فصل بهار فراوانی بیشتری داشتند، اما میزان شاخص گنادی آنها در فصل پاییز بیشتر بود و در فصل پاییز از لحاظ تولیدمثلی فعال‌تر از فصل بهار بودند. برای هر دو گونه در جنس ماده، اوج رسیدگی جنسی در فصل بهار صورت می‌گیرد. می‌توان نتیجه گرفت، به واسطه تغییرات آب و هوایی و نقش عمده شرایط اکولوژیکی، ضمن افزایش درجه حرارت و میزان رطوبت در دوره‌های فصلی گرم نسبت به سرد، فعالیت‌های زیستی و غذایی جاندار افزایش یافته و مقدار وزن با توان تولیدمثلی رابطه مستقیم داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of reproductive indices under the influence of species and season in Periophthalmus waltoni and Boleophthalmus dussumieri (Teleostei: Mudskipper) living in Khor Ghanam, Khuzestan province, Iran

نویسندگان [English]

  • Fahimeh Saberi 1
  • Ahmad Gharzi 1
  • Ashraf Jazayeri 2
  • Vahid Akmali 1
  • Khosro Chehri 1
1 Department of Biology, Faculty of Science, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Department of Biology, Faculty of Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The internal origin of reproduction is controlled by biological clocks. In different conditions, there may be a daily, monthly or annual cycle and it depends on the geographical characteristics of the place where the fish lives. Thus, in the present study, the reproductive indices under the influence of species and season in Periophthalmus waltoni and Boleophthalmus dussumieri, which live in Ghanam estuary, Khuzestan province, were investigated. Sampling was performed in two seasons of spring and autumn 1401-1400. A total of 53 fish of both species were caught live by hand and transferred to the laboratory in spring and autumn. After explaining the samples and extracting the sexual gonads, the reproductive characteristics were examined. In this study, the prevalence of P. waltoni in both autumn and spring was higher than the other species. In addition, in both seasons, for both samples, the male gender was dominant and accounted for the highest frequency. For B. dussumieri, although the male population was more abundant in spring, their gonadal index was higher in autumn and the males of this species were more active in reproduction in spring than in spring. However, for both species in the female, sexual maturation peaks in the spring. It can be concluded that due to climate change and the major role of ecological conditions, while increasing temperature and humidity in hot to cold seasons, biological and food activities have increased and the amount of weight has a direct relationship with reproductive capacity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Periophthalmus waltoni
  • Boleophthalmus dussumieri
  • Reproduction
  • Climate change
  • Ghanam estuary in Iran